شپشک‌ آرد آلود Pseudococcus sp

شپشک آردآلود یا Mealybugs، یک نوع حشره آفت است که معمولاً بر روی گیاهان زندگی می‌کند و به آن‌ها آسیب می‌زند. این حشرات به خاطر ظاهر پودری یا پفی از کرک سفید رنگ که بر روی بدنشان قرار دارد شناخته می‌شوند.

ویژگی‌های شپشک آردآلود:

1. ظاهر:

   • دارای بدن کوچک و بسته به گونه، شکل و رنگ متفاوتی دارند.

   • بر روی بدن آن‌ها لایه‌ای از کرک سفید یا پودری وجود دارد که به آن‌ها این ظاهر خاص را می‌دهد.

2. زیستگاه:

   • این حشرات به طور معمول بر روی برگ‌ها، شاخه‌ها، گل‌ها و حتی ریشه‌های گیاهان زندگی می‌کنند.

   • زیر برگ‌ها یا در نقاطی که پوشش و محافظت بیشتری دارند، معمولاً پیدا می‌شوند.

3. تغذیه:

   • این حشرات از طریق جذب شیره‌ی گیاهی زندگی می‌کنند و موجب ضعف گیاه و کاهش عملکرد آن می‌شوند.

   • شپشک آردآلود ممکن است منجر به کاهش رشد و توسعه گیاه، زرشکی شود و در موارد شدید‌تر، باعث از بین رفتن گیاه شود.

 

نحوه خسارت: مکيدن شيره گياه و ايجاد عسلک

شپشک های آردآلود بدن نرم و پوشیده از پرزهای مومی دارند. آنها معمولاً به رنگ سفید یا صورتی هستند و می توانند به اندازه چند میلی متر طول داشته باشند. شپشک های آردآلود معمولاً در گروه هایی در ساقه ها، برگ ها و سایر قسمت های گیاهان یافت می شوند.

شپشک های آردآلود با مکیدن شیره گیاهان به آنها آسیب می رسانند. این می تواند باعث زرد شدن برگ ها، ریزش برگ ها و ضعف کلی گیاه شود. در موارد شدید، شپشک های آردآلود می توانند گیاهان را از بین ببرند.

شپشک های آردآلود می توانند به راحتی از طریق تماس با گیاهان آلوده دیگر به گیاهان جدید سرایت کنند. آنها همچنین می توانند توسط باد یا حیوانات خانگی پخش شوند.

فعالیت وخسارت این آفت با ترشح شدید عسلک همراه است . آفت مزبور تمام قسمتهای گیاه ، برگها ، سرشاخه ها ومیوه ها را مورد حمله قرار می دهد . در مرکبات در قسمت گلگاه میوه یا در قسمت دم میوه که فرورفتگی دارد شپشک آردآلود تجمع و از قسمت محل اتصال میوه به شاخه تغذیه نموده و باعث ریزش شدید میوه بخصوص هنگام رنگ انداختن میوه می گردد . محل فعالیت و تغذیه شپشکها روی پوست میوه با تغییر رنگ و ایجاد برآمدگی های گال مانند همراه است.

حشره در زیر پوشش مواد مومی شروع به تخم ریزی نموده تخمهای آفت بیضی شکل بوده و پوره های سن 1 از زیر مواد مومی ( مواد آردی شکل ) خارج شده و در محل مناسب روی قسمتهای مختلف گیاه مستقر و شروع به تغذیه می نماید . بدن حشره به شکل بند بند بوده و زوائد مومی شکل انتهای بدن را در برگرفته ، دو زائده مومی شکل انتهای بدن از همه بلندتر می باشد. به سبب وجود مواد مومی شکل اطراف بدن حشره همچنین وجود تمام مراحل مختلف رشدی آفت در یک زمان ، مبارزه شیمیائی با آفت نتیجه بخش نبوده و درتمام دنیا بهترین و مؤثرترین روش مبارزه با این آفت مبارزه بیولوژیک با استفاده از کفشدوزک شکارگر کریپتا لموس می باشد .

 حشره کفشدوزک مفید توسط شرکتهای خصوصی در شهرهای تنکابن ، بابل ، قائمشهر ، ساری و بهشهر در انسکتاریوم روی میزبانهای واسط (کدو و سیب زمینی ) پرورش داده می شود و در زمانهای مناسب در کانونهای آلوده در باغ رها سازی می شوند .

شپشک‌های آرد آلود که در آب و هوای گرم‌تر یافت می‌شوند، حشرات نرم و بدون بال هستند که اغلب به صورت توده‌های پنبه‌ای سفید روی برگ‌ها، ساقه‌ها و میوه‌های گیاهان ظاهر می‌شوند. 

گیاهان میزبان شپشک آرد

شپشک های آرد آلود به گیاهان زیادی حمله کرده و دامنه میزبانی بسیار زیادی دارند بطوری که از مرکبات گرفته تا درختان میوه خزان کننده و گیاهان زینتی مانند میخک ، کروتون ، فیتوس که یکی از میزبان های مهم آن می باشد.

بیش از حد آب یا کود دهی نکنید چراکه شپشک‌های آرد آلود جذب گیاهانی با سطح نیتروژن بالا می‌شوند.

 

 

بیولوژی

حشره ماده حدود 300 تا 600 تخم می گذارد که روی آنها را با پوشش پنیه ای مانند می پوشاند.تخم ریزی به مدت 2 هفته ادامه می یابد و حشره ماده بعد از تفریخ کامل تخم های می میرد.تخم ها به مدت 1 تا 3 هفته تفریخ شده و پوره های زرد رنگ از تخم خارج می شوند که این پوره ها به روی گیاهان دیگر یا بخش های دیگر همان گیاه رفته و مستقر می شوند.همراه با تغذیه از بدن آنها عسلک دفع می شوند و ترشح لایه مومی سفید پنبه ای شروع می شود.دوره پورهگی انها حدود 1 ماه طول می کشد که البته به دمای هوا وابسته است.حشرات ماده دارای 3 مرحله پورگی بوده و حشرات نر دارای 5 مرحله پورگی.حشرات نر قادر به تغذیه نبوده و فقط حشرات ماده از گیاه تغذیه می کنند.دوره زندگی آنها در تمام طول سال ادامه دارد.

  زمستان گذراني : در شرايط مناسب به صورت تمام مراحل.

روش‌های کنترل و مبارزه شپشک‌ آرد آلود:

 مبارزه بیولوژیک با آفت

استفاده از دشمنان طبیعی (Cryptolaemus montrouzieri)

 زراعی

پرهیز از آبیاری و کود دهی زیادی (شپشک‌های آرد آلود که گیاهانی که دارای مقدار بالای نیتزوژن در سطح برگ‌ها هستند و گیاهانی که دارای بافت آبدار باشند بشتر حمله می‌کنند).
استفاده از فشار باد و یا آب در روی ساقه های قوی برای کم کردن تعداد شپشک ها.
شتشوی مرتب گیاه مانع از آلودگی مجدد گیاه می‌شود.شپشک‌ آرد آلود Pseudococcus sp

ميزبان هاي گیاهان زينتي :

گونه ها ي مختلف سرو ، سيكاس ، بگونيا ، حسن يوسف ، نخل زينتي ، كلماتيس ، كاتالپا ،آماريليس .

نحوه خسارت

ترشح عسلك فراوان ، از بين بردن زيبايي گياه به لحاظ پوشش مومي و جذب قارچهاي ساپروفيت .بد فرمي ،زردي و ريزش برگها و كاهش فتوسنتز .

مبارزه شیمیایی

کنترل شیمیایی به دلیل اینکه بعضی از گونه ها در زیر پوست ساقه مستقر شده و یا بر روی ریشه مشکل است. زمان استفاده از کنترل شیمیایی زمانی است که جمعیت حشره بسیار زیاد و در حد بحرانی برای گیاه است. به دلیل اینکه مورچه ها از شپشک ها در برابر دشمنان طبیعی نگه داری می‌کنند برای اینکه دشمنان طبیعی نیز بتوانند شپشک ها را کنترل کنند باید مورچه ها را نیز از بین برد.
استفاده از صابون های تشکیل شده از نمک پتاسیم و یک اسید چرب. اگر حشره ها مقاومت نشان دادن از حشره کش بوتانیک استفاده شود.
استفاده از روغن های باغبانی. با توجه به این که شپشک‌های نباتی در سطح زیرین برگ‌ها مخفی می‌شوند و این که روغن ها سیستمیک نیستند پس باید از سم پاشی شدن تمام گیاه اطمینان حاصل کرد.
استفاده از عصاره سیر و فلفل که در این مورد خطر مقاوم شدن وجود ندارد.
استفاده از حشره کش های گروه پیرتروئید در مبارزه با شپشک‌های آرد آلود بسیار موثر است. زمان استفاده از حشره کش در کنترل آفت بسیار مهم است چرا که بعضی از آفات نمی توانند به درون لایه مومی که بر روی بردن حشرات بالغ و پوره‌ها وجود دارد نفوذ کند پس یکی از دلایل عدم کنترل موفق شپشک ها استفاده در زمان نا مناسب است. پس بهترین زمان استفاده از سموم زمانی است که پوره‌های سن یک از تخم خارج می‌شوند.
با توجه به این که حشرات ماده ثابت بوده و پرواز نمی کنند و این حشرات نر هستند که پرواز کرده و با حشزات ماده جفت گیری می‌کنند پس استفاده از کارت های زرد رنگ برای به دام انداختن حشرات نر و جلوگیری از جفت گیری با حشرات ماده نیز توصیه می‌شود.
مبارزه زمانی آغاز می‌شود که پوره‌ها سن اول از تخم خارج شده باشند. برای تعین این زمان از تله های زرد رنگ چسبناک استفاده می‌شود. این تله های را روی گیاه در محل شاخه ها، تنه و ساقه نصب کرده و زمانی که تعدادی حشره نر در تله ها مشاده شده 2 هفته بعد زمانی است که پوره‌های سن اول از تخم تفریخ شده و باید سم پاشی صورت گیرد.

---

 با توجه به شرایط اقلیمی مناطق مختلف استفاده از تمام روش های کنترل مقدور نیست بنابراین از روش های زیر استفاده می کنیم.

از دادن کود های ازته و آبیاری بیش از حد جدا خود داری شود و بسته به نیاز گیاه از کود استفاده شود. در ضمن در هنگام شیوع آلودگی دادن کود ممنوع می‌باشد چرا که باعث مقاومت آفت می‌شود.

در مراحل اولیه آلودگی در صورت امکان از کارگران خواسته تا فقط مناطقی که آلوده به شپشک ها هستند را فقط هرس کرده و شاخه‌های هرس شده را نابود کنند. در ضمن اگر آلودگی شدید باشد از هرس زیادی باید جلوگیری کرد چرا که باعث ضعف درخت خواهد شد حتی در آلودگی شدید هرس تاثیر مفیدی دارد اما هرس کردن نباید زیاد باشد و فقط باید قسمت های آلوده هرس شوند

با توجه به رابطه همزیستی (Symboisis) بین شپشک ها و مورچه ها یکی از دلایل طغیان آن‌ها حفاظت مورچه ها از آن‌ها در برابر دشمنان طبیعی است پس با از بین بردن و یا دور کردن مورچه ها از شپشک ها می‌توان زمینه فعالیت دشمنان طبیعی را فراهم کرد که باعث پایین نگهداشتن تعداد شپشک ها خواهد شد. با توجه به زندگی مورچه ها در خاک می‌توان از یکی از سموم تدخینی در خاک برای از بین بردن مورچه ها استفاده کرد و در صورت استفاده از سم پاشی باید دقت کرد که سم اثر زیان باری بر روی حشرات مفید و دشمنان طبیعی نداشته باشد.

در زمانی که با شپشک‌های آرد آلود مواجه شدیم و با توجه به طغیان آن در سال های قبل ابتدا از تله های چسبناک برای کاهش جمعیت نر ها و در نتیجه کاهش دفعات جفت گیری استفاده می کنیم.

زمانی که در تله های زرد رنک چسبناک بیش از 10 تا 15 عدد حشره نر مشاهده شد 2 هفته بعد باید سم پاشی صورت گیرد

برای از بین بردن حشرات بالغ و تخم‌ها می‌توان در زمستان زمانی که جمعیت آفت پایین از سموم روغنی استفاده کرد.

با توجه به تحقیقات صورت گرفته این آفت به بوی متصاعد شده از درخت اوکالیپتوس واکنش داده و از آن منطقه دوری می‌کند پس یکی از راه های کنترل آن کاشت درخت اوکالیپتوس در پارک ها و فضای سبز است.

شپشک ارد یک نوع آفت کشاورزی است که به نام علمی Tetranychus urticae شناخته می‌شود. این حشره کوچک از خانواده‌ی Tetranychidae است و به علت تغذیه‌اش از برگ‌های گیاهان و ایجاد تار و عنکبوتی بر روی آن‌ها، به گونه‌ای که باعث آسیب‌رسانی و ضرر به گیاه می‌شود، معروف است. این خسارات می‌توانند به شرح زیر باشند:

1. لکه‌ها و زردی برگ‌ها: شپشک ارد با جذب اسیدهای موجود در برگ‌ها، باعث زرد شدن و بی‌رنگی آنها می‌شود. این عملکرد باعث کاهش توانایی گیاه در تولید غذا (فتوسنتز) و رشد می‌شود.

2. تار و عنکبوتی‌ها: شپشک ارد به طور عمده با ایجاد تار و عنکبوتی بر روی برگ‌ها و اندام‌های گیاه، باعث کاهش مساحت صفحه برگی برای فتوسنتز می‌شود و همچنین ممکن است باعث کاهش جذب نور گیاه شود.

3. ایجاد لکه‌های خاکستری و سیاه: اندام‌های گیاه که توسط شپشک ارد تغذیه می‌شوند، ممکن است لکه‌های خاکستری یا سیاه شوند که این خسارت به صورت جداگانه از زردی برگ‌ها ظاهر می‌شود.

4. کاهش عملکرد و عمر گیاه: از آنجا که شپشک ارد از تغذیه‌ی برگ‌ها و گیاهان زنده می‌شود، باعث کاهش عملکرد گیاه و در برخی موارد می‌تواند منجر به ایجاد خسارات جدی و حتی مرگ گیاهان شود.

5. انتقال بیماری‌ها: شپشک ارد ممکن است بیماری‌ها و ویروس‌ها را از یک گیاه به گیاه دیگر منتقل کند، که این عملکرد نیز به خسارات گیاهان منجر می‌شود.

برای کنترل شپشک ارد، می‌توان از روش‌های طبیعی مانند استفاده از حشرات کنترل‌کننده، استفاده از محصولات آفت‌کش یا از روش‌های بیولوژیکی مانند استفاده از قارچ‌های آفت‌کش موثر است. همچنین، از مراقبت منظم و شستشوی گیاهان و استفاده از تقویت‌کننده‌های گیاهی نیز می‌توانید برای کنترل شپشک‌ها استفاده کنید. اگر خسارات از دست رفتن کنترل به علت شدت آفت‌ها زیاد است، ممکن است بهتر با مشاوره کارشناسان کشاورزی محلی و یا پزشک‌های زراعت مشورت کنید.

 

منبع مقاله: www.negindasht.com