کنه مایت یا هیره خونخوار (مایت عنکبوتی Bird mites) موجوداتی ریز و ناخوشایندی است که از خون پرندگان و انسان تغذیه می کنند. عموماً داخل لانه کبوتر از خون گرم پرنده و کبوتر تغذیه می کنند و از این طریق به محل زندگی انسان انتقال می یابد و در حال حاضر به دلیل افزایش مشکل بی رویه ازدیاد کبوترهای وحشی و عدم کنترل جمعیت آن ها در کلان شهرها، گزارشاتی مبنی بر انتقال آفات از طریق کبوترها به ویژه آفت مایت به داخل منازل به شدت افزایش پیدا کرده است. از آنجا که این حشرات خونخوار سلامت افراد را در معرض خطر قرار می دهند، در این مقاله به صورت کامل راجع به مشخصات فیزیکی و ظاهری مایت ها، منبع تغذیه، چرخه زندگی و تنوع رده بندی انواع مایت و هیره ها خدمت شما توضیح داده شده است.

مایت پرندگان، این آفات کوچک و میکروسکوپی، می‌توانند به سرعت از لانه‌های پرندگان به خانه‌ها نفوذ کنند و مشکلات زیادی از جمله خارش پوست، آلرژی، و حتی انتقال بیماری‌ها ایجاد کنند. این موجودات که اغلب در لانه‌های پرندگان، گوشه‌های پنهان ساختمان‌ها یا اطراف پنجره‌ها لانه می‌سازند، یک تهدید پنهان برای سلامت انسان و حیوانات خانگی محسوب می‌شوند. اگرچه اندازه‌ی بسیار کوچکی دارند، اما تأثیرات مخربشان بزرگ و قابل‌توجه است. در این مقاله با مایت پرندگان، روش‌های شناسایی، پیشگیری و راهکارهای مؤثر مبارزه با آن‌ها آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید تا محیطی عاری از این مزاحمان ناخوانده برای خود و خانواده‌تان فراهم کنید!

مایت ها با وجود نگین دشت دیگر قدرتمند نیستند.

شکل ظاهری مایت 

اندازه مایت :

کنه مایت گونه های بسیار متنوعی دارند که بیشتر گونه ها اندازه ای کمتر از 1 میلی متر طول دارند.

بدن مایت:

مایت ها مانند دیگر گونه های عنکبوتیان بدن دو قسمتی شامل بالا تنه و شکم دارند.

پاهای مایت:

حشره مایت دارای هشت پا و بدن گرد می باشد.

مایت همانند سایر کنه ها جزء بندپایان کوچکی می باشد که متعلق به زیر طبقۀ Acari و معروف به Acarina از کلاس Arachnida بوده که علم مطالعۀ آن ها به علم مایت شناسی معروف  است. 

معرفی انواع مختلف مایت

1. مایت پرندگان (Bird Mites)

مایت کبوتر (مایت پرندگان) کمتر از یک میلی متر طول دارد. افزایش جمعیت مایت پرندگان بسیار مخرب و خطرناک می باشد. مایت پرندگان به طور طبیعی در لانه پرندگانی مانند مرغ، گنجشک ، سار یا کبوتر چاهی یافت می شود. مایت پرندگان شرایط محیطی گرم و مرطوب را جهت زندگی ترجیح می دهد و بیشترین فعالیت خود را در بهار و اوایل تابستان دارد. مایت انگل اصلی پرندگان محسوب می شود اما می تواند به انسان نیز حمله ور شود و روی پوست افراد ایجاد گزش و خارش کند و از خون گرم انسان تغذیه کرده و باعث انتقال بیماری های خطرناک از جمله بیماری گال یا جرب و یا انتقال شوک آنافلاکسی به انسان شود.

بله، حشره‌های مایت پرندگان به نوعی جرب هستند و معمولاً به عنوان "کنه کبوتر" شناخته می‌شوند. این حشرات به طور خاص بر روی پرندگان زندگی می‌کنند و از خون یا بافت آنها تغذیه می‌کنند. این کنه‌ها معمولاً در لانه‌ها و محل‌هایی که پرندگان در آنجا زندگی می‌کنند پیدا می‌شوند.

اصطلاح "مایت پرندگان" به دلیل این است که این حشرات معمولاً زمانی که پرنده می‌میرد یا ضعیف شده‌است می‌رسد، روی بدن پرنده حضور پیدا می‌کنند و به طور طبیعی بر روی بدن پرنده‌های زنده یا مرده حیات خود را ادامه می‌دهند.

این حشرات ممکن است به عنوان پارازیت‌ها عمل کنند و باعث آزار و اذیت پرندگان شوند. این موضوع می‌تواند به مشکلاتی مانند کاهش تولید تخم‌ها، کاهش رشد و توسعه، و در نهایت مرگ و میر پرندگان منجر شود.

2. مایت چیگر (Chigger Mites)

مایت چیگر بسیار کوچک و رنگ آن مایل به قرمز است که فقط در مرحله لارو به انسان و سایر حیوانات ، به ویژه جوندگان حمله می کند. مایت ها در طبیعت یافت می شوند و کوهنوردان و افرادی که در طبیعت کمپ می زنند بیشتر مورد حمله این حشرات قرار می گیرند.

 هنگامی که لارو مایت چیگر بر روی پوست ایجاد گزش می کند باعث ایجاد بثورات شدید پوستی می شود که اگر بیش از حد محل گزش خراشیده و خارانده شود، منجر به ایجاد عفونت ثانویه پوستی درمحل گزش خواهد شد.

3. مایت گرد و غبار (Dust Mites)

مایت بالغ (شبیه به گرد و غبار ) حدود 500 میکرون طول دارد ، در مراحل قبل از بلوغ حتی کوچکتر نیز می باشند و آنها را فقط با استفاده ازمیکروسکوپ می توان دید. این گونه از مایت ها در مکان هایی که تهویه  محل مشکل دارد و محیط رطوبت بالایی دارد رشد و تکثیر بیشتری می یابند و گسترش آن ها می تواند مشکلات آلرژیکی شدیدی(شوک آنافلاکسی) را برای انسان ایجاد نماید.

مایت گرد و غبار در تشک ما از بقایای پوست مرده افراد تغذیه می کند از یک گِرَم پوست ریخته شده از بدن هر فرد ، هزاران مایت می تواند تغذیه نماید.

4. مایت گال یا جرب (Scabies Mite)

 مایت گال جز خطرناک ترین انگل انسانی به حساب می آید. گال نوعی بیماری پوستی است که توسط حشره مایت Scabies Mite ایجاد می شود. این آفت میکروسکوپی در لایه سطحی پوست انسان فرو رفته و تخمگذاری می کنند. البته این امکان وجود دارد که سایر گونه ها مایت نیز بیماری را انتقال دهند.

در افراد مبتلا به گال جوش های بسیار ریز در محل گزش روی سطح پوست ایجاد می شود و افراد خارش پوستی شدیدی را تجربه می کنند که در هنگام شب این خارش ها افزایش می یابد. مایت گال اغلب قسمت هایی مانند مچ دست ، آرنج، زیر بغل، نوک سینه، کمر، خط کمربند، باسن و بین انگشتان را مورد هجوم قرار می دهد. کودکان خردسال علاوه بر این نقاط در قسمت های بالای گردن، کف دست و پا نیز مورد هجوم مایت قرار می گیرند. خاراندن مکرر بثورات گال می تواند زخم های پوستی در محل گزش ایجاد کند که ممکن است به عفونت های باکتریایی و میکروبی منجر شود.

5. مایت مبلمان (Furniture Mite)

 این گونه مایت  در تودوزی ، درز و شکاف تشک مبلمان و مکان های مرطوب و جاهایی که تهویه مناسب ندارد به راحتی تکثیر پیدا می کند.

6.مایت شبدر(Clover Mites)

مایت شبدرحشرات کوچک و قرمز رنگی هستند که از خون تغذیه نمی کند بلکه از شیره گیاهان تغذیه می کند و از طریق درز و شکاف پنچره و درب ساختمان این کنه وارد منزل ما می شود.

7. مایت عنکبوتی (Spider Mites)

بیش از 1000 گونه از مایت عنکبوتی وجود دارد، اما ویژگی های مشترک این مایت ها دراندازه بسیار کوچک آنها است. مایت عنکبوتی با استفاده از زائده های دهانی خود باعث سوراخ شدن برگهای گیاه و مکش مایعات درون سلولی گیاه می شود. تغذیه طولانی مدت و سنگین از گیاه توسط کنه های عنکبوتی باعث زردی برگ ها و ریزش زودرس برگ ها شده و گیاه تحت تنش به سرعت خشک می شود. تا زمانی که جمعیت کنه های عنکبوتی کنترل نشود و مبارزه با آن ها صورت نگیرد ، رشد گیاه دچار توقف شده و به صورت کامل گیاه از بین خواهد رفت.

مایت ها با توجه به گونه ای که دارند داخل محل سکونت انسان یا محوطه بیرون از ساختمان مانند حیاط مستقر می شوند. مایت های شبدر اغلب از کوچکترین درز و شکافی وارد منازل می شوند. وجود فضای سبز از جمله چمن ، درختان و گل ها یکی دیگر از عوامل اصلی جذب مایت های شبدر می باشد .

گونه مایت گرد و غبار در اکثر منازل می تواند وجود داشته باشد ولی نیاز به سمپاشی نداشته و در برخی موارد فقط برای فرد ایجاد ناراحتی های آلرژیکی می نماید که افراد باید تنها از طریق پزشک متخصص آلرژیک درمان شوند، این در حالی است که گونه های دیگر مایت ها مانند chiggers ، rodent ،bird ( مایت کنه ای، جونده  و پرندگان) از طریق اتصال به میزبان مورد نظر خود تغذیه می کنند که در مناطق شهری اکثراً مایت کبوتر (هیره کبوتر)  وارد منازل شده و میزبان اصلی خود یعنی انسان، حیوانات خانگی و کبوتر را مورد هجوم قرار می دهد.

تخم - لارو - نمف - حشره بالغ

1. تخمگذاری (Egg): این مرحله با تخمگذاری توسط مایت ماده آغاز می‌شود. تخم‌ها در محیط محافظت شده‌ای مانند درزها و شکاف‌ها در اماکن تاریک و مرطوب زندگی می‌کنند.

2. لارو (Larva): پس از تخم‌گذاری، لاروها از تخم ها بیرون می‌آیند. آنها به صورت فعال در محیط جستجوی غذا می‌کنند و با تغذیه از خون میزبان رشد می‌کنند.

3. نیمه‌بزرگسال (Nymph): در این مرحله، مایت ها به نیمه‌بزرگسال تبدیل می‌شوند. آنها به مراحل بعدی تکامل می‌یابند و به خون میزبان تغذیه می‌کنند.

4. بزرگسال (Adult): در این مرحله، مایت به بزرگسال تبدیل می‌شوند. آنها توانایی تولید و تخم‌گذاری دارند. بزرگسالان معمولاً شبانه فعالیت می‌کنند و به خون میزبان تغذیه می‌کنند. این مرحله ادامه خواهد یافت تا زمانی که شرایط زیستی مناسب و منابع غذایی موجود باشند.

چرخه زندگی مایت کبوتری معمولاً تا یک هفته طول می‌کشد، اما میزان زمان، ممکن است به شرایط محیطی و منابع غذایی متغیر باشد.

مایت ها هم در آب و هم در خشکی زندگی می کنند. بیشتر گونه های مایت ها مضر هستند و در طبیعت، انگل به شمار می آیند.

مایت کبوتری (کنه عنکبوتی)

مایت پرنده در طیف گسترده ای از پرندگان اهلی و وحشی از جمله طیور، کبوتر وحشی، سار، گنجشک و قمری زندگی می کند.

• این مایت ها معمولاً در طول زندگی خود روی پرندگان یا در لانه پرندگان باقی می مانند.

• تخم‌های مایت در لانه یا روی پر پرنده گذاشته می‌شوند.

• آنها طی دو تا سه روز قادراند از تخم بیرون آمده و در صورت حضور پرندگان، بالغ ها درحدود پنج روز بعد دیده می شوند.

مایت های پرندگان نیز می توانند به طور تصادفی از طریق پرندگان خانگی مانند طوطی یا قناری نیز وارد خانه شوند.

اگر پرنده ای از لانه بیفتد و بمیرد یا لانه خراب و معدوم شود، مایت های پرنده جهت تغذیه به دنبال میزبان دیگری می گردند.

• مایت ها ممکن است برای جستجوی غذا وارد منازل شوند و این مورد زمانی اتفاق می افتد که لانه پرنده روی بنای ساختمان قرار گرفته است. 

• مایت های پرندگان بیشتر در تابستان فعال هستند.

• مایت پرنده می تواند انسان ها را در هنگام جستجوی میزبان نیش بزنند.

• مایت ماکیان می‌تواند حدود چند هفته بدون غذا زنده بماند.

• بدون تغذیه از خون پرنده یا انسان ، بعد از مدتی خواهند مرد ولی قادراند تا مدت ها بدون تغذیه زنده بمانند.

تنوع و رده بندی مایت: 

 مایت پرندگان در بدن کبوتران و پرندگان وحشی زندگی می کند.بسیاری از مواقع زمانی که کبوترها وارد درز انقطاع ساختمان شده و لانه گذاری می کنند از طریق سقف های کاذب ساختمان مایت پرندگان وارد محل سکونت می شود که به شدت برای انسان خطرناک می باشد که در بسیاری از مواقع همانند یک نقطه متحرک سفید یا شیری رنگ بر روی صفحه موبایل یا تلوزیون و مبلمان قابل مشاهده یا در حال حرکت می باشد. شکل آن ها به اندازه یک نقطه و به رنگ خاکستری مایل به سیاه و دارای چندین دست و پای ریز هستند. در نگاه اول مانند عنکبوت ریز می باشند.

مایت ها متنوع ترین و موفق ترین گروه در میان حشرات به شمار می آیند. آن ها به دلیل اندازۀ بسیار کوچک ( در حد میلی متر،  میکروسکوپی و شوره سر) خود تا حد زیادی تشخیص سخت و دشواری دارند. بسیاری از آن ها به صورت آزادانه در خاک و آب زندگی می کنند ولی تعداد زیادی به عنوان انگل گیاهان و حیوانات بوده و از قارچ و کپک ها تغذیه می کنند. 48200 گونه مایت تا کنون تخمین زده شده است.

کنه‌های پرنده، همچنین به نام کنه مرغ شناخته می‌شوند، آفاتی هستند که روی پوست برخی از پرندگان زندگی می‌کنند. اگر راه خود را به خانه شما پیدا کنند، ممکن است شما را گاز بگیرند، که باعث ایجاد علائمی مانند قرمزی، التهاب و خارش می‌شود.

شرکت سمپاشی نگین دشت با مجوز رسمی از معاونت خدماتی و  امور بهداشتی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی جهت انجام تمامی عملیات های سمپاشی کارشناسان حرفه ای خود را اعزام نموده تا با نظارت بر عملیات سمپاشی و ارائه بهترین روش های سمپاشی در جهت ریشه کنی و سمپاشی مایت کبوتر اقدام نمایند و کلیه پروتکل های بهداشتی به صورت کامل اعمال می گردد.