موریانه ها حشراتی اجتماعی هستند که به صورت کلونی زندگی می کنند و از سلولز گیاهان بخصوص چوب تغذیه می کنند. موریانه ها متعلق به حشراتی از دسته Isoptera بوده و از سیستم طبقاتی منظمی شامل کارگران، سربازان، تولیدکنندگان، نرها و ملکه تشکیل شده اند.

دو نوع از مهمترین گونه موریانه ها:

موریانه چوب خشک (Drywood) 

موریانه های زیرزمینی (Subterranean) می باشد

منبع تغذیه هر دو از سلولز موجود در چوب و محصولات چوبی می باشد اما تفاوت هایی در بین این دو گونه وجود دارد.

 موریانه چوب خشک (Drywood Termites)

تماس و ارتباط مستقیمی با زمین و رطوبت ندارند به همین جهت چرخه و سیکل کامل زندگی خود را می توانند در تکه ای از چوب یا تکه ای از چوب مبلمان داشته باشند . تعداد این موریانه ها به مراتب کمتر از موریانه های زیرزمینی بوده و از لحاظ اندازه کمی بزرگتر از موریانه های زیرزمینی می باشند.

این موریانه ها بیشتر پس از غروب آفتاب در شب ظاهر شده و ازدحام پیدا می کنند از ماه may تا novamber (اردیبهشت تا آبان) با این حال در زمان های دیگر نیز می توان ازدحام آن ها را دید و رنگ قهوه ای کم رنگ (پریده ) دارند.

موریانه های زیرزمینی ، داخل زمین و یا منبع رطوبت موجود در سطح زمین مکان مناسبی برای زندگی آن هاست که در هنگام ازدحام بیشتر آن ها کوچک و سیاه رنگ هستند. ازدحام آن ها در ماه های فصل بهار و تابستان علی الخصوص در روزهایی با بارندگی شدید بیشتر بوده (بسته به نوع هوا و رطوبت ) در زمان های دیگر نیز ازدحام آن ها را می توان مشاهده کرد.

تکثیر و ازدیاد موریانه ها ( Termite Swarms):

تکثیر موریانه ها زمانی رخ می دهد که کلونی ها رشد کرده بزرگ شده و برای تولید کلونی جدید از یک مکان بیرون می زنند تا بتوانند کلونی دیگری را تولید کنند این ازدحام در طول روز و شب بسته به نوع گونه موریانه ها صورت می گیرد، ازدحام موریانه های Drywood درشب و موریانه هایSubterranean بیشتر در طول روز صورت می گیرد.

علائم و شواهد فعالیت موریانه در منزل 

در مناطقی مانند شهرهای جنوب ایران و یا حتی برخی از مناطق تهران و کرج نظیر: طرشت – باغ فردوس- لویزان - نیاوران - جمهوری - بلوار چهاربانده مهرشهر- عظیمیه - نظرآباد - ماهدشت و ...خاک منطقه موریانه خیز می باشد. توجه داشته باشید قبل از خرید ملک در این مناطق از عدم وجود موریانه در خاک ساختمان اطمینان حاصل کنید و حداقل سالی یکبار با بازرسی منزل خود توسط کارشناسان شرکت نگین دشت از عدم وجود موریانه در منزل اطمینان حاصل فرمایید. این نکته قابل ذکر است بعضی از نشانه ها به صورت غیر منتظره و تصادفی پدیدار می شوند که در این زمان پیشنهاد می شود قبل از هر گونه اقدامی با کارشناسان نگین دشت تماس بگیرید چرا که برخی از اقدامات خودسرانه در مبارزه با موریانه مانند دستکاری رگه های گلی روی زمین و دیوارها و تزریق موادی مانند گازوئیل ، آهک، نفت، نفتالین، سبب می شود تا کلونی موریانه ها داخل زمین پخش شده و از یک نقطه به سایر نقاط مختلف منزل انتقال یابد که در این صورت نحوۀ مبارزه با موریانه نیز سخت تر شده و از طرفی با پیشرفت آلودگی احتمال انتقال آلودگی به طبقات بالاتر بیشتر خواهد شد و در نتیجه هزینه بیشتری را باید جهت مبارزه و سمپاشی موریانه پرداخت نمایید 

نشانه های هجوم و آلودگی موریانه ها چیست؟ 

 لوله های گلی موریانه ها (Termite tube) 

اغلب مردم موریانه را با مورچه سفید و مورچه بالدار اشتباه می‌گیرند. شاید موریانه‌ ها همانند مورچه ها حشراتی اجتماعی به شمار آیند ولی با هم تفاوت اساسی دارند. موریانه کمر پهنی دارد که  تقریبا عرض بدن در قسمت کمر با عرض قسمت های دیگر بدن برابری می کند، رنگ بدن موریانه روشن و شاخک‌های یکنواخت و خمیده دارند. موریانه بر خلاف مورچه در محیط های باز زندگی نمی کند بلکه موریانه ها از طریق تونل های زیر زمینی که معمولاً قطر لوله ها به اندازۀ یک مداد می باشد راه های ارتباطی خود را که معمولاً رگه می نامند به یکدیگر متصل می کنند. ساختار این لوله ها به اصطلاح گلی است که از خاک، ذرات چوب و مواد سلولزی ساخته شده است.

در مواردی که موریانه ها به سطح زمین راه پیدا می کنند از طریق لوله های گلی که ایجاد کرده اند به منبع غذایی مورد نظر شامل (سلولز چوب) حمله ور می شوند. با شکستن لوله های گلی می توان فعالیت موریانه ها را مشاهده نمود اما زمانی که لوله ها خالی از موریانه است به این معنا نیست که موریانه فعالیتش از بین رفته از طرفی آن ها این توانایی را دارند تا لوله های گلی آسیب دیده را مجدداً بازسازی نمایند. لوله های قدیمی معمولاً شکننده و خشک می باشد. نکتۀ بسیار مهم پس از  مشاهده اولین رگه و لوله های گلی در منزل آن است که قبل از هر اقدامی با کارشناسان شرکت سمپاشی نگین دشت تماس گرفته تا با روش های علمی و صحیح اقدامات لازم در خصوص موریانه زدایی انجام گیرد، چرا که تنها با بازرسی کارشناسان متخصص این شرکت می توان به صورت دقیق میزان خسارت و آلودگی ساختمان را تخمین زد.

لوله های گلی که در سقف یا در طبقات بالایی روی دیوارها مشاهده می شود نشانه ای از هجوم هوایی ( هجوم ثانویه) موریانه ها می باشد. 

اکثراً هجوم ثانویه زمانی پدیدار می شود که رطوبت و مواد غذایی در دسترس موریانه ها به میزان فراوان وجود داشته باشد که در این حالت آلودگی گسترش می یابد. 

متأسفانه به غلط تصور می شود که موریانه فقط از چوب تغذیه می کند اما نکته مهم این است که موریانه از هر موادی که حاوی سلولز باشد می تواند تغذیه نماید و برخی از نژادهای موریانه برای پیدا کردن غذا قادراند از دیوارهای سیمانی نیز به سطح زمین نفوذ کنند در واقع هیچ چیزی نمی تواند از آرواره های قدرتمند موریانه ها در امان باشد و حتی گاهی از طریق مواد غیر سلولزی نظیر پلاستیک یا فوم نیز عبور می کنند. بعضی از تحقیقات شرکت سمپاشی نگین دشت نشان می دهد که کلونی هایی که شامل 60000 کارگر هستند در کمتر از یک ماه یک قطعه چوبی 1.2 متر را مصرف می کنند، البته آسیب های ناشی از موریانه ها به عوامل مختلفی مانند دما ، رطوبت و میزان دسترسی آن ها به مواد غذایی بستگی دارد اما آن چیزی که زندگی موریانه را از سایر حشرات مجزا می سازد این است که موریانه در هیچ یک از فصول سال از فعالیت نمی ایستند و مانند سایر حشرات به خواب زمستانی نمی روند. معمولاً آسیب های جدی در طول فعالیت 5- 3 سال از موریانه ها به ساختار منزل وارد می شود و با توجه به نحوۀ زندگی  موریانه ها در قسمت زیرِِ زمین و دور بودنشان از دید انسان که بدون هیچ نشانه ای بنیاد و ساختار منزل را مورد حمله قرار می دهند که این مسئله ما را بر آن می دارد تا خطر حملۀ موریانه ها را جدی بپنداریم.  

شناخت انواع حشره موریانه در ایران

موریانه از راستۀ Isoptera ، حشراتی با اندازه های کوچک که به صورت دسته جمعی و کلونی زندگی می کنند. موریانه ها به لحاظ زندگی و ساختار اجتماعی تکامل پیدا کرده اند. موریانه ها مهم ترین آفت و نابود کنندۀ ساختارهای چوبی (سلولز چوب) بخصوص در مناطق جنوبی ایران و اکثر شهرهای ایران مانند اراک، سمنان، شاهرود، البرز، تهران، اصفهان، خرم آباد، کوهدشت، کرمان، شیراز، قم، ساری، رامسر، چالوس، نائین، کاشان و ... به شمار می آیند. بر اساس تحقیقات به عمل آمده ، موریانه ها سالانه بیش از دوهزار میلیارد تومان خسارت به کشور وارد می کنند. مهم ترین گونه از موریانه هایی که در ایران زیست می کنند موریانه های زیرزمینی هستند. محل اصلی فعالیت و زندگی موریانه های زیرزمینی در قسمت زیرِزمین می باشد. موریانه ها حشرات اجتماعی هستند که در لانه هایشان در زیرِ زمین به صورت کلونی یافت می شوند که این کلونی ها معمولاً در نزدیکی درختان ، کندۀ چوب ، انبارهای چوب ، پالت های چوبی، دیوارهای خشتی که ملات آن ها از عناصر چوبی مانند کاه و کلش تشکیل شده ، زمین های حاصلخیز ، کشاورزی و باغ ها و... جهت تغذیه بیشتر قابل مشاهده هستند. 

هر کلونی و جمعیت موریانه از پادشاه ، یک ملکه ( به رنگ قهوه ای ) ، موریانه های کارگر و موریانه های سرباز تشکیل شده است. هر "ملکه موریانه" قادر به تولید هزاران میلیون تخم در هر سال می باشد. موریانه های سرباز وظیفه حفاظت از کلونی خود را به عهده داشته و از علائم تشخیص موریانه های سرباز، سرِ بزرگ و فک و آروارۀ بزرگ آن ها می باشد.

موریانه های سرباز در مقابل اشغالگرانی نظیر مورچه ها که "دشمن موریانه"  تلقی می شوند کلونی های خود را از تهاجم مورچه ها محافظت می کنند. بیشتر جمعیت و کلونی موریانه ها را کارگران سفید تشکیل می دهند. عده ای از کارگران وظیفه حفاظت از ملکه ، عده ای وظیفۀ حفاظت از لاروها و عده ای نیز مسئولیت جستجوی غذا و اطلاع دادن به سایر موریانه ها را به عهده دارند. هنگامی که تعداد کلونی ها افزایش می یابد موریانه های کارگر، لانه و محل انبار غذای خود را گسترش می دهند. در کلونی های موریانه بالغ بر 200 هزار تا 2 میلیون موریانه کارگر زندگی می کنند.

 علائم هشداردهندۀ هجوم موریانه در منزل:

• مشاهدۀ حشرات بالدار در محل زندگی.

• مشاهدۀ خاک اره یا خاکستر در محل ترک و سوراخ ها.

• ضربه به چوب و توخالی بودن آن.

• وجود بال در محل ازدحام آن ها.

• مشاهدۀ لوله های گلی بر روی چوب یا دیوار.

 در پایان قابل ذکر است تمامی فعالیت های موریانه زدایی , سمپاشی موریانه شرکت صد در صد تضمینی با ارایه ضمانت نامه رسمی می باشد. امید است با همکاری یکدیگر محیطی عاری از موریانه و آرامی داشته باشیم.

چرا خودتان نباید سمپاشی موریانه انجام دهید؟

 شرکت سمپاشی نگین دشت افتخار دارد با بیش از ربع قرن سابقه و تجربه در بحث سمپاشی موریانه، رکوددار موریانه زدایی در کل شهرهای ایران می باشد و از این رو پیشنهاد می گردد در صورت مواجه با حملۀ موریانه ها به ساختمان منزل و یا آپارتمان ، با کارشناسان این شرکت تماس حاصل فرمایید، تا با مشاوره صحیح و اصولی در ریشه کنی این حشره با افتخار به شما عزیزان کمک نماییم .