مگس سفید
white fly - Hemiptera: Aleyrodidae
شکل ظاهر:
حشرات کوچک بالدار که شباهت زیادی به پروانه ها دارند. پوشش موم پودری که از آن ها محافظت می کند به شناسایی این حشرات کمک می کند.
- اندازه: مگس سفید بسیار کوچک است و طول بدنش بین 1 تا 3 میلی متر است.
- رنگ: بال‌ها و بدن مگس سفید به رنگ سفید یا سفید مایل به زرد است.
- بال‌ها: بال‌های مگس سفید به طور مسطح روی بدن آن قرار گرفته‌اند و در هنگام استراحت، آنها را روی هم می‌گذارد.
- تخم‌ها: تخم‌های مگس سفید بیضی شکل و سفید رنگ هستند و معمولاً در زیر برگ گیاهان قرار داده می‌شوند.
- لاروها: لاروهای مگس سفید بدون بال و به رنگ سبز یا زرد هستند و به طور مسطح روی برگ گیاهان می‌خزند.
رفتار:
این آفات باعث آسیب به آوند آبکش گیاهان می شود و از طرفی گیاه شیرۀ خود را از دست داده و به بزاق سمی این آفت واکنش نشان می دهد. این مگس ها در تعداد زیاد با تجمع در قسمت زیرین برگ و تغذیه از شیرۀ گیاه و ایجاد کپک بر روی سطح گیاهان به سرعت باعث از بین رفتن و مرگ گیاه می شوند.
زیستگاه:
بهترین محل زندگی آن ها سطح زیرین برگ گیاهان می باشد.
صدمات و خسارات مگس سفید:
باعث خسارت به برگ گیاه ، از بین بردن شیرۀ گیاه و ایجاد ظاهر ناخوشایند در گیاهان می شوند.
آسیب‌ها:
علاوه بر تغذیه از شیره گیاه، مگس سفید می‌تواند به روش‌های دیگری نیز به گیاهان آسیب برساند:
- انتقال بیماری: برخی از گونه‌های مگس سفید می‌توانند ویروس‌ها و باکتری‌های گیاهی را از درختی به درخت دیگر منتقل کنند.
- ترشح عسلک: مگس سفید ماده ماده‌ای چسبناک به نام عسلک ترشح می‌کند. عسلک می‌تواند باعث رشد قارچ دوده ای شود که سطح برگ‌ها را می‌پوشاند و مانع از فتوسنتز آنها می‌شود.
کنترل مگس سفید (Whitefly) می‌تواند با استفاده از روش‌های مختلفی انجام شود که شامل روش‌های شیمیایی و غیر شیمیایی است.
1. کنترل بیولوژیک
- استفاده از قارچ‌های بیماری‌زا: قارچ‌هایی مانند Beauveria bassiana و Verticillium lecanii می‌توانند مگس سفید را آلوده کرده و از بین ببرند.
- استفاده از دشمنان طبیعی: حشرات شکارچی مانند زنبور پارازیتوئید (Encarsia formosa و Eretmocerus eremicus) می‌توانند به طور مؤثری جمعیت مگس سفید را کاهش دهند.
2. کنترل مکانیکی
- شستن گیاهان با آب: شستن برگ‌ها با آب فشار قوی می‌تواند مگس‌های سفید را از برگ‌ها جدا کند.
- تله‌های چسبی زرد: این تله‌ها به جذب و گرفتار کردن مگس‌های سفید کمک می‌کنند. می‌توان آنها را در اطراف گیاهان و مزرعه قرار داد.
3. کنترل شیمیایی
- روغن‌های باغبانی: استفاده از روغن‌های باغبانی مانند روغن نیم (Neem oil) می‌تواند در کاهش جمعیت مگس سفید مؤثر باشد.
- استفاده از حشره‌کش‌ها: حشره‌کش‌های سیستمیک مانند ایمیداکلوپرید (Imidacloprid) یا حشره‌کش‌های تماسی مانند صابون‌های حشره‌کش می‌توانند مگس سفید را کنترل کنند.
4. آموزش و ترویج کشاورزان
- حفظ بهداشت گلخانه: از بین بردن باقی‌مانده‌های گیاهی و حفظ بهداشت محیط گلخانه می‌تواند از توسعه و تکثیر مگس سفید جلوگیری کند.
- تناوب زراعی: تغییر محل کاشت محصولات حساس به مگس سفید می‌تواند از گسترش آفت جلوگیری کند.
5. استفاده از مواد طبیعی
- استفاده از اسپری‌های نیکوتینی: اسپری نیکوتین طبیعی از برگ‌های توتون ساخته شده می‌تواند به کنترل مگس سفید کمک کند.
- محلول‌های خانگی: محلول آب و صابون (صابون مایع خفیف) می‌تواند به طور موقت مگس سفید را از بین ببرد.
بهتر است که روش‌های مختلف کنترل را با هم ترکیب کرده و به کار بگیرید تا نتایج بهتری حاصل شود و خطر ایجاد مقاومت در مگس سفید کاهش می دهد.
انتقال بیماری از طریق مگس‌های سفید
مگس سفید دارای زیرگونه‌های متعددی هستند که بیوتایپ B آن زیرگونه موجود در ایران است. این گونه یکی از خطرناک‌ترین و مقاوم‌ترین زیرگونه‌های مگس سفید در جهان است که سبب بروز آسیب‌های جدی به باغات و خسارت‌هایی به آن ها می‌شود. امگس سفید می‌توانند آسیب‌هایی را بروی محصولات کشاورزی مانند گوجه‌فرنگی و خیار می شود
همچنین برخی تحقیقات بر روی این حشرات نشان داده است که این موجودات می‌توانند آسیب‌های جدی بر روی افراد گذاشته و به علت انتقال بیماری و ویروس باعث ایجاد مشکلاتی برای افراد خاص شود.
با توجه به کوچک بودن مگس سفید و اینکه قابلیت ورود به دستگاه تنفسی را از طریق حفرات بینی و دهان دارد، لذا این حشره می‌تواند سبب بروز التهاب و عفونت در دستگاه تنفسی فوقانی شده و زمینه را برای بروز عفونت‌های فرصت‌طلب قارچی و باکتریایی و قارچ سیاه فراهم کند. افرادی که ساعت‌های طولانی در روز در محیط خارج از خانه حضور دارند یا افراد مستعد به ابتلا به بیماری‌های ریوی و عفونی، کودکان و افراد سالمند باید از ماسک‌های پزشکی استفاده کنند.
بیشترین توصیه برای مقابله و مراقبت درزمینه آسیب‌های مگس سفید مربوط به دستگاه تنفسی فوقانی است.
این حشره با ورود به مجاری تنفسی می‌تواند باعث تحریک مخاط شده و آلرژیک ازجمله عطسه و سرفه شده و همچنین آبریزش بینی را خصوصاً در کودکان، افراد مسن و بیماران مبتلابه بیماری‌های زمینه‌ای تنفسی و آلرژیکی مانند آسم، بیماری انسدادی تنفسی مزمن (COPD) و… سبب شود. همچنین مگس سفید درزمینه انتقال پاتوژن های بیماری زا نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد، این موضوع دربارهٔ افرادی که دارای نقص سیستم ایمنی از قبیل بیماران دریافت‌کننده پیوند، بیماران مبتلابه سرطان، یا آنهایی که از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مانند انواع کرتون ها استفاده می‌کنند، از اهمیت بیشتری نیز برخوردار است.
در صورت ورود مگس سفید به چشم‌ها به‌سرعت با قطره اشک مصنوعی شسته شود تا حشره و آلودگی‌ها خارج‌شده و در صورت ورود مگس به مجاری بینی نیز می‌توان با شستشوی با آب آن را خارج کرد.
پیشگیری از مگس سفید در شهر های بزرگ و مزارع و گلخانه ها
کنترل مگس سفید در فضاهای سبز شهری نیازمند به کارگیری روش‌های مختلفی است که به صورت یکپارچه اجرا شوند. در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنم:
1. انتخاب صحیح گیاهان و بذرها
- بذرهای سالم: اطمینان از خرید بذرها و گیاهان سالم از مراکز مطمعن.
- انتخاب گونه‌های مقاوم: استفاده از گونه‌ها و واریته‌های گیاهی که مقاومت بیشتری در برابر مگس سفید دارند، می‌تواند به کاهش احتمال آلودگی کمک کند.
2. مدیریت بهداشت گیاهان و محیط
- تصفیه ابزارها و تجهیزات: ضدعفونی ابزارها و تجهیزات باغبانی قبل و بعد از استفاده.
- حفظ نظافت : از بین بردن باقی‌مانده‌های گیاهی، علف‌های هرز و برگ‌های آلوده می‌تواند به جلوگیری از تکثیر و گسترش مگس سفید کمک کند.
3. کنترل محیطی
- کاهش رطوبت: مگس سفید در شرایط مرطوب بهتر تکثیر می‌شود. کاهش رطوبت در گلخانه‌ها و باغ‌ها می‌تواند به پیشگیری از آلودگی کمک کند.
- استفاده از شبکه‌ها و توری‌ها: نصب شبکه‌ها و توری‌های مخصوص می‌تواند از ورود مگس سفید به گلخانه‌ها و مناطق کشت جلوگیری کند.
4. تله‌ها و مواد دافع طبیعی
- استفاده از تله‌های چسبی زرد رنگ: این تله‌ها می‌توانند باعث کاهش جمعیت مگس سفید شود.
- گیاهان دافع: برخی گیاهان مانند نعناع، آویشن، و بابونه می‌توانند به عنوان گیاهان دافع عمل کرده و مگس سفید را دور نگه دارند.
5. پایش و رصد منظم
- استفاده از تله‌های مانیتورینگ: این تله‌ها می‌توانند به شناسایی زودهنگام حضور مگس سفید کمک کنند.
- بازرسی منظم : بازرسی منظم گیاهان برای مشاهده نشانه‌های اولیه آلودگی می‌تواند به تشخیص زودهنگام و کنترل سریع آفت کمک کند.
6. آموزش و آگاهی‌بخشی
- آموزش کارکنان و باغبانان: آگاهی‌بخشی به کارکنان شهرداری ها و باغبانان درباره روش‌های پیشگیری و شناسایی مگس سفید می‌تواند به کاهش آلودگی کمک کند.
- مشارکت در برنامه‌های مدیریت یکپارچه آفات (IPM): شرکت در برنامه‌های IPM می‌تواند به استفاده مؤثرتر از روش‌های مختلف کنترل و پیشگیری کمک کند.
نکات جالب:
این مگس ها در مرحلۀ نابالغ به صورت انفرادی زندگی کرده و برای تغذیه خود را به گیاهان رسانده و قبل از بالغ شدن تبدیل به شفیره می شوند که این مرحله شباهت زیادی به مرحلۀ holometabolous حشرات دارد. در ضمن این حشره از طریق اصلاح شدۀ دگردیسی به وجود آمده است.
کنترل و سمپاشی آفات گیاهان و درختان:
اگر شما در تهران و یا شهرهای اطراف آن به سر می برید، درختان و چمن ، ویلا و یا باغتان دچار مشکل آفات باغی شده شرکت نگین دشت در ارائه خدمات زیست محیطی ،طی یک برنامه زمانبندی شده توسط مهندسین باتجربه این شرکت جهت از بین بردن این آفت ها در خدمت شما می باشد.
