قرص برنج: خطر مرگ و هشدار به خانواده‌ها

قرص برنج ( آلومینیوم فسفید AAIPP ) یک ماده شیمیایی است که به عنوان آفت‌کش تدخینی در ذخیره‌سازی غلات و محصولات کشاورزی در برخی کشور های جهان سومی و توسعه نیافته استفاده می‌شود. این قرص‌ها با رطوبت هوا واکنش می‌دهند و گاز فسفین آزاد می‌کنند که برای بسیاری از آفات ها کشنده است. با وجود کارایی بالای این ماده در کنترل آفات، استفاده نادرست یا قرارگیری در معرض آن توسط افراد غیر کارشناس و متخصص می‌تواند خطرات جدی برای سلامت انسان‌ها به همراه داشته باشد.

ظاهر قرص برنج:

• قرص برنج به شکل قرص‌های کوچک خاکستری یا قهوه‌ای رنگ است.

• بوی سیر تند مانندی دارد.

• در بسته‌بندی‌های مختلف از جمله قوطی‌های فلزی یا پلاستیکی برند رومانی و آلمانی در بازار ایران عرضه می‌شود. 

 خطرات قرص برنج:

مسمومیت حاد:

• تنفس گاز فسفین ناشی از قرص برنج می‌تواند به مسمومیت حاد منجر شود. علائم مسمومیت شامل تهوع، استفراغ، درد شکمی، سرگیجه، و ضعف است.
• در موارد شدیدتر، مسمومیت می‌تواند به از کار افتادن سیستم تنفسی،  کبد و کلیه‌ها و نهایتا مرگ انسان منجر شود.

علائم مسمومیت با قرص برنج:

علائم اولیه:

1. تهوع و استفراغ: معمولاً اولین و شایع‌ترین علائم مسمومیت هستند.

2. درد شکمی: ممکن است درد شدید و ناگهانی در ناحیه شکم ایجاد شود.

3. سرگیجه و سردرد: احساس سرگیجه و سردردهای شدید ممکن است تجربه شود.

4. تنگی نفس: مشکلات تنفسی و احساس فشار در قفسه سینه به دلیل اثرات گاز فسفین بر سیستم تنفسی.

علائم پیشرفته:

1. ضعف عمومی و خستگی: بدن ممکن است ضعیف شده و فرد احساس خستگی شدید و خواب آلودگی کند.

2. افت فشار خون: کاهش ناگهانی فشار خون که ممکن است منجر به شوک و بی هوشی شود.

3. تشنج: در موارد شدید، مسمومیت می‌تواند باعث تشنج شود.

4. ضربان قلب نامنظم: اختلال در ریتم قلب که ممکن است منجر به آریتمی قلبی شود.

5. کاهش هوشیاری: گیجی، خواب‌آلودگی، یا حتی از دست دادن هوشیاری.

علائم نهایی و بحرانی:

1. نارسایی تنفسی: تنفس ممکن است به شدت دشوار شود و فرد نیاز به کمک‌های تنفسی و اکسیژن داشته باشد.

2. نارسایی چندین عضو: مسمومیت شدید می‌تواند به از کار افتادن کبد، کلیه‌ها، مغز و سایر اعضای حیاتی بدن منجر شود.

3. مرگ: در صورت عدم درمان فوری و مناسب، مسمومیت با قرص برنج می‌تواند منجر به مرگ شود.

قرص برنج هیچ پادزهی ندارد اکثر افراد بعد از استفاده از این قرص پشیمان میشوند اما متاسفانه در خیلی از موارد درمان جوابگو نیست و فرد دچار مرگ میشود.

---

استفاده از حتی یک چهارم قرص برنج می‌تواند به مرگ صد درصدی انسان منجر شود. این ماده شیمیایی خطرناک با آزاد کردن سریع گاز فسفین، مسمومیت شدید و غیرقابل برگشت ایجاد می‌کند که به سرعت به سیستم‌های حیاتی بدن آسیب می‌رساند.

همچنین، استفاده از قرص برنج برای سمپاشی ساس توسط شرکت‌های غیرمجاز سمپاشی فوق‌العاده خطرناک است. این عمل نه تنها سلامتی افرادی که در معرض آن قرار می‌گیرند را به شدت تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند به عواقب جبران‌ناپذیر برای همسایگان ساختمان منجر شود. 

---

اقدامات اولیه در صورت مسمومیت با قرص برنج:

---

روایت های از مسمومیت با قرص برنج  

خانواده‌ای در روستا

در یکی از روستاهای کوچک ایران، یک خانواده کشاورز که به تازگی ذخیره‌ای از برنج خود را در انبار نگهداری می‌کردند، تصمیم گرفتند برای محافظت از آن در برابر آفات از قرص برنج استفاده کنند. پدر خانواده که اطلاعی از خطرات جدی این ماده نداشت، به توصیه‌ی یکی از دوستانش تنها چند قرص برنج را در انبار قرار داد. بلافاصله اعضای خانواده احساس سرگیجه، تهوع و درد شکمی کردند. متأسفانه، تا رسیدن به بیمارستان، وضعیت همه اعضا به شدت وخیم شد و هیچ‌یک از آنان زنده نماندند. این حادثه ناگوار به خوبی نشان می‌دهد که ناآگاهی از خطرات قرص برنج چقدر می‌تواند کشنده باشد.

دانشجوی پزشکی

یک دانشجوی پزشکی در تهران که به دنبال راه حلی سریع برای مشکل ساس در خوابگاه خود بود، به توصیه یک شرکت غیرمجاز سمپاشی در اینترنت پیدا کرده بود، قرص برنج را به عنوان یک راه حل مؤثر معرفی کرده بود. این شرکت، بدون ارائه هیچ هشدار و راهنمایی مناسب، قرص‌ها را در اختیار دانشجو قرار داد. تنها چند ساعت پس از استفاده از قرص‌ها در اتاق خود، دانشجو و هم‌اتاقی‌هایش دچار علائم شدید مسمومیت شدند. علیرغم تلاش‌های اورژانسی، یکی از هم‌اتاقی‌ها به دلیل مسمومیت شدید جان خود را از دست داد و دیگران نیز با آسیب‌های جدی به بیمارستان منتقل شدند. این حادثه مرگبار نشانگر خطرات استفاده از خدمات شرکت‌های غیرمجاز و ناآگاهی از مواد شیمیایی است.

مادر و فرزند

در یک حادثه دیگر، مادری در تلاش برای مبارزه با آفات در خانه خود، از قرص برنج استفاده کرد. او فکر می‌کرد با قرار دادن قرص در نقاط مختلف خانه، می‌تواند به راحتی از شر حشرات خلاص شود. اما غافل از خطرات گاز فسفین، قرص‌ها را در دسترس فرزند کوچکش قرار داد. کودک به طور تصادفی با قرص‌ها تماس پیدا کرد و دچار مسمومیت شدید شد. تلاش‌های پزشکان برای نجات کودک بی‌نتیجه ماند و این حادثه دلخراش به مرگ غم‌انگیز کودک منجر شد. 

داستان تراژیک پدری که برای مبارزه با ساس به خیابان ناصرخسرو مراجعه کرد

در یکی از محله‌های تهران، پدر خانواده‌ای به نام امیر برای مبارزه با ساس‌های مزاحم که خواب و راحتی خانواده‌اش را مختل کرده بودند، به دنبال یک راه حل فوری بود. پس از شنیدن توصیه‌هایی از دوستان و آشنایان، تصمیم گرفت به خیابان ناصرخسرو مراجعه کند، جایی که به عنوان مرکزی برای خرید و فروش انواع داروها و سموم شناخته می‌شود.

امیر با یک فروشنده غیرمجاز صحبت کرد و او قرص برنج را به عنوان یک سم قوی و مؤثر برای از بین بردن ساس‌ها پیشنهاد داد. فروشنده بدون ارائه هیچ هشدار و راهنمایی خاصی، این قرص خطرناک را به امیر فروخت. او به امید راحت شدن از دست ساس‌ها، چند قرص برنج خرید و به خانه بازگشت.

بدون اطلاع از خطرات جدی این ماده، امیر قرص‌ها را در چندین نقطه از خانه قرار داد. او فکر می‌کرد که با این کار می‌تواند به سرعت و به طور مؤثر از شر ساس‌ها خلاص شود. اما پس از چند ساعت، اعضای خانواده شامل همسر و دو فرزندش دچار علائم شدید مسمومیت شدند. آن‌ها احساس سرگیجه، تهوع، و درد شدید شکمی داشتند. حال همه به سرعت بدتر شد و امیر مجبور شد خانواده‌اش را به بیمارستان منتقل کند.

متأسفانه، تلاش‌های پزشکان برای نجات خانواده بی‌نتیجه ماند. همسر و دو فرزند امیر به دلیل مسمومیت شدید با گاز فسفین ناشی از قرص برنج، جان خود را از دست دادند. این حادثه تلخ و غم‌انگیز زندگی امیر را برای همیشه تغییر داد و او را در غم از دست دادن عزیزانش فرو برد.

نتیجه‌گیری

این روایت های تراژیک به خوبی نشان می‌دهد که چگونه ناآگاهی و استفاده نادرست از مواد شیمیایی خطرناک مانند قرص برنج می‌تواند به فاجعه‌ای بزرگ منجر شود. خرید و استفاده از سموم بدون مشورت با متخصصان و دریافت اطلاعات دقیق می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد. اهمیت آگاهی‌بخشی و آموزش عمومی در مورد خطرات چنین موادی و استفاده ایمن از آفت‌کش‌ها بسیار ضروری است تا از وقوع حوادث مشابه جلوگیری شود.

---

در سال 1401، مدیرکل پزشکی قانونی مازندران از مرگ 140 نفر بر اثر مسمومیت با قرص برنج در این استان خبر داد.

علائم مسمومیت با قرص برنج چیست؟

علائم مسمومیت با قرص برنج می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• حالت تهوع و استفراغ

• درد شکم

• اسهال

• تنگی نفس

• سردرد

• سرگیجه

• ضعف و بیحالی

• تشنج، کما

در صورت مسمومیت با قرص برنج چه باید کرد؟

• بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.

• اگر بیمار هوشیار است، او را تشویق به استفراغ با آب نمک یا شیر ولرم کنید.

• به هیچ وجه به بیمار مایعات یا غذا ندهید.

• اگر بیمار هوشیار نیست، به هیچ وجه به او چیزی برای خوردن یا آشامیدن ندهید.

• محل مسمومیت را به طور کامل تهویه کنید.

• از تماس با استفراغ یا مدفوع بیمار خودداری کنید و از دستکش و ماسک استفاده کنید.

آیا استفاده از قرص برنج برای سمپاشی خانگی ایمن است؟

پاسخ: خیر، استفاده از قرص برنج برای سمپاشی خانگی بسیار خطرناک است و به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. این کار می‌تواند به مسمومیت شدید افراد خانواده و حیوانات خانگی منجر شود.